Assessment tijdens je sollicitatie: wat kun je ervan verwachten?

Khalid Toufik
20 maart 2024
 | Leestijd:

Om in aanmerking te komen voor een nieuwe baan moet je soms een assessment maken. En best wat werkgevers werken met zo’n assessment. Dus weten wat het is als je rond gaat kijken op de arbeidsmarkt is geen overbodige luxe. En een assessment inlopen zonder enige voorbereiding is zeker af te raden. Als je de baan écht wilt scoren tenminste. Vandaag gaan we het daarom hebben over assessments. Wat houdt een assessment in? Hoe verloopt een assessment? Wat levert het werkgevers op? Wat moeten sollicitanten erover weten? En hoe kun jij je vervolgens zo goed mogelijk voorbereiden op een assessment?

Wat is een assessment?

Altijd lastig, die Engelse woorden die al helemaal ingeburgerd zijn in de Nederlandse taal. Zou je het woord moeten vertalen, dan kom je uit op woorden zoals beoordeling, inschatting en toetsing. Klinkt toch een stukje minder hip. Treffend zijn ze wel. Want met een assessment proberen werkgevers, in aanvulling op de overige sollicitatiestappen, op gestructureerde en objectieve wijze in te schatten of kandidaten over de juiste vaardigheden, capaciteiten en persoonlijkheidskenmerken voor een functie beschikken.

Wat maakt een assessment een assessment?

Er zijn heel veel verschillende soorten assessments. Ze hebben wel een aantal dingen gemeen. Voor de ontwikkeling ervan moeten wetenschappelijke methoden en psychometrische principes gebruikt worden, die stevig worden gevalideerd. En omdat assessments voor de beoordeling en selectie van geschiktheid van professionals wordt gebruikt, werken de ontwikkelaars ook altijd nauw samen met HR-afdelingen van bedrijven om de specifieke vereisten voor een functie of industrie te begrijpen.

Welke soorten assessment zijn er?

Een goeie vraag. Want er bestaat dus niet zoiets als hét assessment. Sterker nog: psychologen, HR-consultants, assessmentbureaus en bedrijven die gespecialiseerd zijn in testontwikkeling werken continu aan de (door)ontwikkeling van deze tools. Dat heeft geleid tot tientallen varianten. We gaan ze niet allemaal noemen. Daar zijn het er te veel voor, hebben wij te weinig tijd voor en jij waarschijnlijk te weinig geduld. Wel is het goed om iets te vertellen over de twee soorten assessments die jij waarschijnlijk vroeg of laat een keer gaat tegenkomen in je carrière: cognitieve assessments en persoonlijkheidsassessments.

Wat zijn cognitieve assessments?

Cognitieve assessments gaan over denkvermogen en informatieverwerking. Ze meten de mentale vaardigheden en capaciteiten van individuen, zoals verbale, numerieke en abstracte redeneervaardigheden. Voorbeelden zijn intelligentietests, verbale redeneertests en numerieke redeneertests. Organisaties zetten bijvoorbeeld capaciteitentests in omdat ze iets zeggen over het vermogen van individuen om te leren, problemen op te lossen en te presteren in verschillende omgevingen. Universele vaardigheden die op de werkvloer natuurlijk goed van pas komen. Iedereen die zijn basisschooldiploma heeft, heeft een cognitieve assessment gedaan. Al zullen de meesten de Cito-toets en de immense druk die deze met zich meebracht inmiddels met succes verdrongen hebben.

Wat zijn persoonlijkheidsassessments?

Persoonlijkheidsassessments gaan meer over de eigenschappen en het gedrag van mensen. Deze tests evalueren zaken zoals extraversie, consciëntieusheid, emotionele stabiliteit en openheid voor ervaringen. De mooie namen, zoals de Big Five (niet te verwarren met de safari Big Five) en de Myers-Briggs Type Indicator kun je snel vergeten.

Belangrijker is het om te weten dat persoonlijkheidsassessments óók worden gebruikt om toekomstig presteren in te schatten. Ook als de recruiter van dienst aangeeft dat “er geen fout antwoord” is, is het goed om te beseffen dat het gewoon onderdeel is van de selectieprocedure. Je kunt er dus op afgerekend worden. Bereid je daarom vooraf goed voor door te oefenen met persoonlijkheidsassessments. Begrijpen hoe jouw antwoorden zich vertalen naar een uitslag kan je helpen beter te antwoorden.

Game based assessments

Is het een trend of is het common sense dat het traditionele assessment steeds meer in andere vormen wordt aangeboden? Een beetje van beide denken we. Zo werken wij zelf aan een eigen VR assessment en werken ook organisaties zoals de Rijksoverheid met een game based assessment. De gedachte achter deze vorm van ‘gamification’: je kunt voor een betrouwbaarder beeld beter een praktijksituatie nabootsen dan die persoon ernaar vragen. Bovendien is het toch veel leuker om een VR-bril op te krijgen dan een blauwe pen in je hand gedrukt?

Hoe betrouwbaar zijn deze tests?

Een nauwkeurige test is goed gevalideerd, betrouwbaar en cultuur- en taalonafhankelijk. Maar zelfs de beste test is natuurlijk niet 100% nauwkeurig. Ervaring, voorbereiding, stress, vermoeidheid en motivatie kunnen allemaal invloed hebben op de uitkomsten. En ondanks de gestandaardiseerde aanpak in de vraagstelling kunnen sommige assessmentvormen nog steeds subjectiviteit bevatten in de interpretatie. Of organisaties hun recruitment af willen laten hangen van de ongetwijfeld grotere subjectiviteit van hun recruiters in een sollicitatiegesprek, of de mogelijkheid op kleinere mate van subjectiviteit in een assessment, dat is aan ieder bedrijf om zelf te beoordelen.

Voorbereiden voor een assessment

In dit geval gaat de vlieger ‘practice makes perfect’ niet op. Maar je kunt door een goede voorbereiding wel beter scoren op een assessment. Dit zijn een aantal voorbereidingstips:

  1. Oefen online: Er zijn diverse websites waar je kunt oefenen met verschillende soorten assessments, zoals JobTestPrep. Uiteraard zijn de betaalde oefentests iets uitgebreider dan de gratis varianten en komen ze qua moeilijkheidsgraad en nauwkeurigheid meer overeen met het assessment dat jouw potentiële werkgever heeft ingekocht.
  2. Doe onderzoek: Leer zoveel mogelijk over het soort assessments dat je kunt verwachten en hoe je je het beste kunt voorbereiden. Er zijn hele boeken volgeschreven over assessments en hoe deze in elkaar steken.
  3. Ontspan: Probeer tijdens het assessment kalm te blijven en jezelf te blijven, en vergeet niet dat het juist ook een kans is om te laten zien wat je kunt. Geef jouw talent een platform om te shinen.

Solliciteren op een vacature zonder assessment?

Dat kan, bij Talent&Pro. Check of jij voldoet aan het profiel van onze traineeships.

Ook interesse in een traineeship bij Talent&Pro?

Deel dit artikel

Welk traineeship past bij jou?

Waar ligt jouw ambitie? Wat is jouw talent? Met de Talent&Pro-test kun je snel zien welk traineeship past bij jouw skills en persoonlijkheid.

Iphone hand vrijstaand 1_edit_TPmodellen_v2-01